Είμαι στο μετρό και ακούω δίπλα μου δυο φίλους να μιλάνε. Η χρονιά που έρχεται είναι για αυτούς χρονιά Πανελληνίων. Πριν κατέβουν στη στάση τους λέει ο ένας: «Φίλε συνταγή δεν υπάρχει. Εμείς θα κάνουμε τη προσπάθειά μας και θα δούμε». Θυμήθηκα ένα κείμενό μου, γραμμένο πριν τέσσερα χρόνια, όταν είχα πρωτομπεί στη Νομική και σκέφτηκα να το δημοσιεύσω, γιατί αποτελεί καταστάλαγμα της δικής μου πορείας προς την δική μου επιτυχία. Διανθισμένο το κείμενο με τελευταίες διορθώσεις και με σκοπό να βοηθήσει τους μέλλοντες – κυρίως της θεωρητικής- μαθητές απαντώ εκ των προτέρων πως υπάρχει συνταγή. Δοκιμασμένη. Επιτυχημένη.

1) Δεν μας ενδιαφέρει τι θέματα θα πέσουν. Άπαξ και σταθείς στον παράγοντα τύχη, έστω και για λίγο, αν ελπίσεις, δηλαδή, σε κάτι που βαίνει εκτός των δυνατοτήτων και των γνώσεών σου, μειώνεις τις πιθανότητες να πετύχεις. Δεν χρειάζεται πίστη στην τύχη, αλλά διεύρυνση  των δυνατοτήτων και των γνώσεών σου, ώστε να πλησιάσεις περισσότερο στην αντικειμενικότητα των όσων θα καταθέσεις. Κανείς, βέβαια, δεν είναι αντικειμενικός εξεταστής (και συχνά ούτε και δίκαιος, αξιοκρατικός ή ακόμα και με τις απαιτούμενες γνώσεις), αλλά αυτό δεν το καθορίζεις εσύ. Εσύ αυτό που καθορίζεις είναι η απάντησή σου να τείνει προς το αντικειμενικά ζητούμενο.

2) Πώς το βρίσκεις το αντικειμενικά ζητούμενο; Μορφώσου! Διάβασε, δες εποικοδομητικές ταινίες, άκου συνεντεύξεις μεγάλων ανθρώπων και διάβασε τι έχουν πει και γράψει, να είσαι περίεργος για όλα. «Stayhungry, stayfoolish» είχε πει oSteveJobs, ως συμβουλή σε τελειόφοιτους φοιτητές. Ξέρεις για ποιο πράγμα ήταν βέβαιος ο ιθύνων εγκέφαλος της μεγαλύτερης εταιρίας του κόσμου; Ότι έτσι μόνο μπορείς να ξεχωρίσεις. Εκτός κι αν θες να μαθαίνεις απέξω –κατά τη τραγική συνήθεια πολλών- τα θέματα των εκθέσεων. Εσύ διαλέγεις. Ή τον πιο δύσκολο δρόμο, που απαιτεί χρόνο, αυτοπειθαρχία, κουράγιο και ψυχική δύναμη ή τον εύκολο. Πίστεψε με ότι ο πρώτος είναι αυτός που θα σου χρησιμεύσει μετά.

3) Συνεχής προσπάθεια. Η προσπάθεια ξεκινάει από το πώς γράφεις το γράμμα «ξ» μέχρι τη σύνταξη των αρχαίων και συνεχίζει μετά υπό άλλες μορφές, που εδώ δεν μας ενδιαφέρουν. Η συνεχής προσπάθεια δεν είναι συνεχόμενη. Δεν γίνεται κάθε λεπτό της μέρας, κάθε μέρα του χρόνου. Θέλει πρόγραμμα και η προσπάθεια μπορεί να είναι διακεκομμένη. Νέος ή νέα είσαι κι η καρδιά χτυπάει σαν δεις τον Έρωτα, θες μια βόλτα, ένα καφέ, μια ταινία να δεις βρε παιδί μου. Γιατί όχι; Βάλ το στο πρόγραμμα και κάτσε πιο αργά μετά. Πρόγραμμα!

4) Εμπόδια. Υπάρχουν. Πάντα υπήρχαν. Πάντα θα υπάρχουν. Είτε είναι ένα ζεστό απόγευμα που σε καλεί για βόλτα, είτε η απελπισία από τον θάνατο ενός δικού σου ή από την ερωτική σου απογοήτευση, είτε τα χρήματα, είτε ό,τι άλλο, όλα αυτά έχουν ένα σκοπό: να κάνουν τη προσπάθειά σου λίγο –ή πολύ- πιο δύσκολη, αλλά και πιο γοητευτική. Τη γοητεία την καταλαβαίνεις μετά, όταν δεις τα αποτελέσματα.  Τότε θες να χορέψεις, κατά την ερμηνεία που δίνει ο Ζορμπάς του Καζαντζάκη στο ρήμα, ως τίταγμα ψυχής, κυρίως γιατί ανέβηκες σε ύψη, που δεν ήσουν καν προετοιμασμένος, σε ύψη που πίστευες ότι δεν μπορείς να φτάσεις. Εσύ αποφασίζεις αν θα υποκύψεις. Να είσαι, όμως, σίγουρος γι΄αυτό: θα ερωτευτείς τον εαυτό σου, άρα και την ίδια τη ζωή, αν φτάσεις εκεί που θέλεις έχοντας γκρεμίσει όσους τοίχους σου έχτισαν ή έχτισες.

5) Το μέτρημα. Ο εαυτός σου είναι ένας αυστηρός κριτής, που κρατά μια μεζούρα και μετράει τη προσπάθεια που έκανες κάθε μέρα και κάθε λεπτό. Δεν τη μετράει σε εκατοστά, αλλά σε ουσία και ειλικρίνεια. Και έχει πάντα δίκιο. Πες στους άλλους ψέματα, πες ότι έφταιγε ο χ, ψ, γ, κάνε χιλιάδες τεχνάσματα, για να δικαιολογηθείς, αλλά μέσα σου ξέρεις. Θέσε όριο μέχρι εκεί που πραγματικά μπορείς! Κάνε εκείνη τη προσπάθεια, που αν αποτύχεις, θα είσαι τουλάχιστον ευτυχισμένος, γιατί δεν είχες τίποτα άλλο να κάνεις.

6) Έχε τις κεραίες σου τεντωμένες. Άκου τους πάντες: συμμαθητές, καθηγητές στο σχολείο, ήδη επιτυχόντες ή αποτυχόντες. Τι έγραψαν; Ποια μετάφραση έχουν; Γιατί; Με ποιες σημειώσεις ασχολούνται; Τι ασκήσεις κάνουν; Από πού κάνουν άγνωστο; Γιατί δυσκολεύονται; Τι τους είπε ο καθηγητής τους; Γιατί έτσι το απάντησε αυτό ή αυτή; Μάζευε πληροφορίες και συμπλήρωσε τις σημειώσεις σου, συνέχισε να μαθαίνεις, κάνε συνέχεια επανάληψη τα πάντα. Κουράσου, ξεπέρασε αυτό που μπορείς και ανέβασε τον πήχη πιο ψηλά, ίδρωσε, κλάψε, βρίσε, φτάσε στα όριά σου και πέρνα τα!

  Γιατί, όμως, όλα αυτά; Για μια απλή σχολή; Κι όμως…εδώ γίνονται οι παρανοήσεις. Αν σε αυτή σου τη πορεία διαλέξεις τον δύσκολο δρόμο, τα μόρια θα είναι απλά ένας αριθμός, μια δικαίωση, όχι, όμως η ευτυχία. Η ευτυχία σου θα είναι εκείνη η στιγμή, που μετά από όλα αυτά θα έχεις μάθει ποιες τρικυμίες σε ζαλίζουν και σε ποιες φαίνεται η τέχνη σου, θα κρατάς κλειδιά στα χέρια σου που θα σου ανοίγουν μέσα σου τις τέσσερις πόρτες του εσωτερικού σου ορίζοντα,  θα έχεις φτιάξει άλλα όρια, πιο αυστηρά, θα έχεις πει τη δική σου απάντηση σε όσα έζησες, θα είσαι περήφανος για τον εαυτό σου!

 Θα γυρίσεις και θα κοιτάξεις την Ιθάκη και θα είσαι πολύ νέος για να μείνεις εκεί. Θα ντύσεις καλά τη καρδιά για τα επόμενα, θα της δέσεις σφιχτά τα κορδόνια για τα νέα ταξίδια και λίγο πριν φύγεις θα κοιτάξεις μέσα σου. «Αν ξαναζούσα όσα έζησα, θα έκανα πάλι τα ίδια»; Αν πεις το «ναι» φύγε όσο πιο ψηλά και μακριά μπορείς!

Και είμαι σίγουρος ότι θα μπορείς!

Τσούμαλης Γιάννης  *

(φοιτητής Νομικής Αθηνών, owner /blogger στο worldsattic.blogspot.gr, συντάκτης και φωτογράφος στο musiccorner.gr, συντάκτης στο athenspost.gr, εθελοντής)

* (Ο Γιάννης Τσούμαλης ήταν  άριστος μαθητής  του φροντιστηρίου μας. Είναι υποχρέωση και τιμή μας να φιλοξενούμε στην ιστοσελίδα κείμενά του)