“The world would be cold without dreamers like us…”

  SCORPIONS

 

Γράφει ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΤΣΟΥΜΑΛΗΣ

της Γ΄ Λυκείου, μαθητής του φροντιστηρίου

 

Ξεκλέβοντας λίγο από το χρόνο της Γ΄ Λυκείου και δραπετεύοντας για λίγες στιγμές από την τύρβη της καθημερινότητας, αποφασίζω να δω τα πράγματα από κάποια απόσταση. Είναι περασμένα μεσάνυχτα. Κάθομαι σ’ ένα αστέρι του ουρανού κι ακούω το αγέρι ψυχών που καίνε. Σκέφτομαι ότι άλλος θα κοιμάται, άλλος θα διαβάζει, άλλος θα ονειρεύεται κάτι απροσδιόριστο μα τόσο απτό, άλλος θα σκέφτεται πως να επιβιώσει μέσα σ΄ αυτόν τον κοινωνικοοικονομικό κυκεώνα, άλλος…

Εγώ πάντως απόψε θα συνομιλήσω με το χρόνο. Πώς περνά τόσο γρήγορα! Μόλις χθές θυμάμαι το χτυποκάρδι του πρώτου σχολικού κουδουνιού, την πρώτη αγορά από το κυλικείο, την πρώτη εκδρομή – χωρίς γονείς!- στο Μεσολόγγι, το κυνηγητό, το κρυφτό στο προαύλιο του Δημοτικού, τα απογεύματα στο φροντιστήριο Αγγλικών – «σήμερα μάθαμε το I am,You are..»- και την καλοκαιρινή αποχαιρετιστήρια σχολική γιορτή. Του χρόνου θα είμαστε στο Γυμνάσιο! Αφήστε τα! Πολύ άγχος. Θα βαθμολογούμαστε με το «είκοσι», θα κάνουμε για πρώτη φορά Αρχαία και το σημαντικότερο ..δε θα έχουμε ένα δάσκαλο, αλλά πολλούς!

Τώρα πια το έχω συνηθίσει. Βέβαια οι γιορτές εδώ είναι πιο βαρετές. Ούτε σκετσάκια, ούτε ωραίες ιστορίες, παρά μόνο τραγούδια και ποιήματα που ,όμως, είναι ίδια κάθε φορά, αλλά πάντα ξεχωριστά ,ειδικά όταν αναλαμβάνεις να το πεις εσύ ο ίδιος. Άγχος, αγωνία για τις εξετάσεις του Ιουνίου… Μπα δεν πειράζει. Η χρονιά ήταν υπέροχη. Σα να ωριμάσαμε. Το προαύλιο σοβάρεψε. Δεν τρέχουμε τώρα, αλλά γελάμε με την ψυχή μας. Που και που θυμόμαστε κάτι από τα παλιά παιχνίδια του Δημοτικού και το γλεντάμε. Εδώ όμως τα διαλλείματα είναι μικρά.

Σταδιακά μπαίνουμε σε μια μεγάλη περιπέτεια αυτή της εφηβείας. Οι πρώτοι «σοβαροί» έρωτες, τα πρώτα πρωινά με σκέψεις άγχους για την εμφάνιση, αγωνία για μια ματιά. Κι όταν αυτή «πέσει» τρέχουμε να μαζέψουμε κάτι από τον ενθουσιασμό που ξεχείλισε. Βέβαια δε λείπουν και τα νεύρα, ανησυχίες, το άγχος οι τσακωμοί, οι παρεξηγήσεις, οι ανησυχίες…Ενδυναμώνουν ,όμως , τις σχέσεις.

Τώρα αρχίζω να ανακαλύπτω το μυστήριο του «γραφείου των καθηγητών». Αρχικά μπαίνω με φόβο, παρέα με τα παιδιά για να ρωτήσουμε για ενδεχόμενη απουσία καθηγητή. Τρομάζω! Συνηθίζω. Τώρα διασκεδάζω μαζί τους και βρίσκω ότι έχουν πολύ ενδιαφέρον.Στην τελευταία τάξη του Γυμνασίου συνεργαζόμαστε με την κα Ελένη στη θεατρική απόδοση της «Ελένης» του Ευριπίδη. Σαββατιάτικες μεσημεριανές πρόβες μέσα σ΄ένα έρημο σχολείο. Γέλια, φωνές, μονόλογοι, φαντασία, φώτα, παράσταση και πάμε! Οινιάδες….Αρχαίο θέατρο, Δέος ….Κι όλοι εμείς εκεί !Κλείνει ,έτσι, το υπέροχο αυτό κεφάλαιο του Γυμνασίου.

Το καλοκαίρι της μεγάλης μετάβασης. Λύκειο. Ένα βήμα πιο κοντά στις Πανελλήνιες! Φυσά ο αέρας της αλλαγής. Καινούριο περιβάλλον, πιο σοβαρό, πιο απαιτητικό, πιο γοητευτικό. Ο κ. Γιορδάνης με υποδέχεται με τον καλύτερο τρόπο. Ανάμεσα στα «λιλιά και στα στολίδια», στις κλεφτές πρόβες στα κενά των μαθημάτων μέσα στη βιβλιοθήκη, μες στην αγωνία του πρώτου χειροκροτήματος βγαίνουμε στη σκηνή. Μετά τα φώτα σβήνουν, η σκηνή αδειάζει, οι στολές πίσω στις σακούλες, η ψυχή όμως γεμάτη κι η καρδιά ιδρωμένη απ΄ το παιχνίδι της στις αλάνες της ζωής.

Παρέα, φιλίες, Σαββατόβραδα, αστεία με τους καθηγητές, πλάκες με συμμαθητές, περίεργες αμφιέσεις τις Αποκριές, ερωτικές ιστορίες, τραγούδια, χαρές, γιορτές, εκδηλώσεις στη βιβλιοθήκη, νέες γνωριμίες, ξεκαρδιστικές στιγμές στα θρανία, κοσμοθεωρίες και αμπελοφιλοσοφίες. Στόχοι, επιτυχίες και αποτυχίες, συγκινήσεις, και κλάματα, ταξίδι, δρόμος, βόλτες στη φωτισμένη Ρώμη και υπέροχες στιγμές στα δωμάτια και στο “Avantage” στη Θεσσαλονίκη .Χορός, μπουζούκι, παρέα, ζεστασιά, …σαν ροκ συγκρότημα.

Και τώρα, χρόνε, φτάνουμε στο τέλος. Είμαι βέβαιος πως μέσα σου θα λες «πως περνούν οι άνθρωποι», ενώ εμείς εξακολουθούμε να πιστεύουμε στο δικό σου πέρασμα. Όλα αυτά είναι στιγμές σ΄ένα παγωμένο παρελθόν, νωπές μνήμες από τη μυρωδιά της ανάμειξης του καμβά της ζωής με τα χρώματα που μας έδωσε ο Παντοδύναμος. Δε βίωσα ακόμη, χρόνε, την αρνητικότητα και την απαισιοδοξία, αλλά βρίσκω γύρω μου τόσους Χριστόφορους Κολόμβους που ταξιδεύουν συνεχώς για νέες ηπείρους. Κι όμως μία είναι η ήπειρος κι αυτή λέγεται ζωή, ή ακόμα και εαυτός.

Σχεδόν πάντα άκουγα για άγχος και συνεχόμενης πλήξης πίσω από τα πράσινα θρανία, με καθηγητές «απάνθρωπους» κι ένα απρόσωπο σύστημα που θέλει να μας εξοντώσει ή τουλάχιστο δε μας υπολογίζει. Τίποτα. Όλα αυτά παραμένουν άκαιρα –κούφια ακούσματα. Εγώ συνάντησα άλλα πράγματα που με ζωντάνεψαν. Συνάντησα φιλόξενα περιβάλλοντα, χρυσούς καθηγητές και καθηγήτριες, αληθινές φιλίες και την πραγματική διασκέδαση, τη ψυχαγωγία, τη χρησιμότητα σ΄αυτή την «άχρηστη» παρεχόμενη γνώση, το ενδιαφέρον, το χαμόγελο, το διάλογο στα πρόσωπα των «αδιάφορων», «αυταρχικών», «αδιάλλακτων» καθηγητών. Πού είναι, λοιπόν, αυτή η ασχήμια; Διερωτώμαι, λοιπόν, είναι θέμα τύχης ή θέμα επιλογών;

Σαφέστατα και τα δύο είναι σημαντικοί παράγοντες, αλλά ο δεύτερος υπερισχύει του πρώτου ως προς το βαθμό του καθορισμού της ζωής του ατόμου. Είμαστε αποτελέσματα των επιλογών μας. Ο Σαρτρ τόνισε ότι «εφ΄ όσον μπορούμε να επιλέγουμε, είμαστε ελεύθεροι». Η ελευθερία όμως θέλει «αρετή και τόλμη», θέλει αυτοκυριαρχία και αυτοσυνειδησία, θέλει σεβασμό των ορίων και των δικαιωμάτων του άλλου. Η ελευθερία απαιτεί εσωτερική ισορροπία και διάλογο με το άγνωστο «εγώ». Η απάντηση, λοιπόν, προς αυτούς που τείνουν να εκμηδενίζουν είναι ότι ο άνθρωπος ό,τι σπέρνει, θερίζει.

Βέβαια η τάση εκμηδενισμού είναι απολύτως δικαιολογημένη υπό το φως της οικονομικής, αξιακής και ηθικής κατάρρευσης. Η σημαντικότερη αιτία της κρίσης που διανύουμε είναι η ηθική μας αποτελμάτωση. Μάθαμε στην ήσσονα προσπάθεια, ενισχύσαμε τους τοπικιστικούς και τους συγγενικούς θεσμούς, οι οποίοι αναμείχθηκαν και στο χώρο της πολιτικής ζωής. Κλειστήκαμε σαν φυλακισμένοι στο «δειλόψυχο εγώ» μας στην ειρκτή της πολυκατοικίας μας. Δέσαμε την ψυχή μας, ώστε να μη μπορεί να πετάξει και να φανταστεί. Υποσιτίσαμε το πνεύμα. Η ανοιχτή καρδιά θεωρείται κοινωνικό παράπτωμα. Μα το σπουδαιότερο είναι ότι πολλοί έχασαν τη ζωή.

Ο Μπουσκάλια είχε πεί πως η ζωή είναι ένα πανέμορφο κουτί, δεμένο με όμορφες κορδέλες που περιέχει τα πάντα μέσα. Έργο του ανθρώπου είναι να γνωρίσει κάθε σπιθαμή του δώρου αυτού. Ε, λοιπόν σε διαβεβαιώνω, χρόνε, πως αν δεν ήσουνα εσύ δε θα αναγκαζόμασταν να ζήσουμε όσα περισσότερα μπορούμε, αλλά θα αναβάλλαμε συνεχώς αυτή την εξερεύνηση.Η ζωή έγινε για πολλούς μια σειρά από διάσπαρτες παρενθέσεις σε μια γραπτή πραγματεία για τη ματαιότητα. Πόσοι συμβιβάστηκαν, πόσοι φοβήθηκαν αυτό που ξεφεύγει από τα ειωθότα, πόσοι άφησαν τη ζωή να ρέει άσκοπα και οδυνηρά;

Θέλω να σου εκμυστηρευτώ μια ευχή μου. Θα ήθελα να συνειδητοποιήσουν κάποτε οι περισσότεροι ότι η ζωή βρίσκεται στο παρόν. Το παρελθόν μας έφερε εδώ που είμαστε, το μέλλον είναι νεφελώδες. Να καταλάβουν ότι τα όνειρα έρχονται εκεί που δεν το περιμένεις, σ΄ένα παγκάκι στην πλατεία τρώγοντας παγωτό με φίλους, σε μια παραλία χορεύοντας με τον έρωτά σου, στις στιγμές των διαλειμμάτων του σχολείου και στα γέλια του φροντιστηρίου. Ας καταλάβουν-όπως πρέπει να το καταλάβω κι εγώ- πως η ζωή τελειώνει μόνο στο θάνατο. Ακόμα κι ο ογδοντάχρονος έχει δικαίωμα να ζήσει, να κάνει σε κάτι ή ακόμα και σε όλα μια νέα αρχή.

Ας αφουγκραστούμε ,λοιπόν, τον αέρα της αλλαγής, που φυσά κάπου-κάπου στα σταυροδρόμια του μυαλού μας. Ας αφεθούμε σαν φύλλα του φθινοπώρου και να πετάξουμε μ΄ αυτά στις στέγες νέων σπιτιών, νέων οραμάτων και στιγμών. Δε μας ταιριάζει η μετριότητα και η επανάπαυση αλλά «φύσει του ειδέναι ορεγόμεθα». Όταν η ψυχή φωνάζει κάτι δε πάει καλά. Ας αναθεωρήσουμε, ας ανασκουμπωθούμε, ας αλλάξουμε, ας φύγουμε….

Τώρα βλέπω μια στεριά στο βάθος του ορίζοντα. Ίσως να ΄ναι η Ιθάκη μου- ίσως και όχι. Το θέμα, όμως, είναι ότι έχω στα αμπάρια του καραβιού μου βαλίτσες γεμάτες με πανέμορφες στιγμές από αυτά τα χρόνια. Δασκάλους που με βοήθησαν να περάσω στην απέναντι όχθη και υπέροχους συνταξιδιώτες. Τους ευχαριστώ όλους μέσα από τη καρδιά μου!Να χαίρομαι τους κατασκευαστές του καραβιού μου,τους γονείς μου1Αγαπητά μου φιλαράκια και πολυαγαπητοί μου συμμαθητές και συμμαθήτριες, να είστε πάντα καλα και να παραμείνετε πεινασμένοι και τρελοί! «Τοις διδασκάλοις μοι το ευ ζην».Να συνεχίσετε να χτίζετε γιοφύρια σε πολλούς ακόμα επίδοξους εξερευνητές και να παραμείνετε τόσο ωραίοι και ωραίες ,όπως είχα την τύχη να σας γνωρίσω.

Καλημέρα, λοιπόν, σε όλους! Εγώ προχωρώ για ανεξερεύνητους κόσμους, νέες ουτοπίες και στιγμές. Κι αν κάποτε συναντηθούμε ξανά, ας είμαστε από τους άξιους που στοιχημάτισαν υπέρ αυτού του πολύτιμου δώρου.

                                                                                                                Εις το επανιδείν…